THREE Initiates stood on the brink of a lonely pool. Far from all human habitation—the nearest being a small group of huts used by a few uncultured labourers working upon a vast plantation—the whole place was steeped in the marvellous pregnant silence of the tropical noon. It seemed as though all the world lay dozing in the glow of that splendid sunlight, waiting to waken to a more active life when the cool dews of evening should descend upon the expectant earth.

BA vị điểm đạo đồ đứng bên bờ một hồ cô tịch. Xa cách mọi cư sở của loài người—nơi gần nhất chỉ là một nhóm lều nhỏ của vài người lao động ít học đang làm việc trong một đồn điền mênh mông—cả nơi này thấm đẫm sự tĩnh lặng mầu nhiệm, trĩu nặng thai nghén của buổi trưa xích đạo. Như thể cả thế gian đang lim dim trong thứ ánh dương huy hoàng ấy, chờ tỉnh giấc vào một sinh hoạt nhộn nhịp hơn khi làn sương mát của hoàng hôn buông xuống trên mặt đất đang mong đợi.

This tiny lake is on the shoulder of a mountain; it is surrounded and shut in by noble trees, but not far away, through a break in the forest, one can look out over miles of undulating plain with little sign of human occupation. A road passes within easy reach of this magic spot, but travellers are few, and the deep peace of the district is but rarely disturbed by the uncouth gruntings of a climbing motor. [36]

Hồ nhỏ này nằm trên sườn một ngọn núi; chung quanh bị vây bọc bởi những hàng cây cao quý, nhưng chẳng xa lắm, qua một khoảng trống trong rừng, người ta có thể phóng tầm mắt qua hàng dặm đồng bằng lượn sóng với ít dấu hiệu cư trú của con người. Một con đường đi ngang trong tầm tay nơi chốn huyền diệu này, nhưng khách bộ hành thưa thớt, và sự bình yên thăm thẳm của vùng chỉ hiếm khi bị khuấy rộn bởi tiếng gừ thô kệch của một cỗ máy leo dốc. [36]

This pool is of no great size—perhaps not much more than a hundred yards across; it is what in Scotland would be called a tarn; the peasants regard it as a sacred lake, and it lies like a lovely gem in the green setting of the forest trees. On the opposite side of it there rises, abruptly an almost perpendicular cliff, probably seven or eight hundred feet in height, just not too steep to be clothed with a perfect curtain of trees and bushes—a wonderful and most beautiful hillside. The water is absolutely still, sheltered and unruffled.

Hồ này không lớn—có lẽ bề ngang không hơn trăm thước Anh; đó là thứ mà ở Scotland người ta sẽ gọi là một hồ núi nhỏ; nông dân xem nó là hồ thiêng, và nó nằm như một viên ngọc xinh đẹp trong khung lục bảo của rừng cây. Bên kia hồ vươn lên đột ngột một vách gần như dựng đứng, có lẽ cao bảy hay tám trăm feet, vừa đủ không quá dốc để khoác một tấm màn hoàn hảo của cây và bụi—một sườn đồi kỳ diệu và tuyệt mỹ. Nước hoàn toàn tĩnh lặng, kín gió và phẳng phiu.

It should be—it is now—a scene of uttermost peace, a haven of calm for a troubled spirit; but at the time of the visit of the Brothers of whom I spoke, there was about it a curious feeling of unrest, of long-enduring melancholy and remorse, hoping for relief, yet hardly daring to expect it. Looking round for the source of this strange sadness, our Brethren found that it emanated from the Spirit of the Lake, who was a Devī—that is to say, a spirit with a distinctly feminine appearance. We know that in the Deva kingdom there is nothing corresponding [37] to sex as we know it on the physical plane, but assuredly some Angels have a virile and essentially masculine aspect, while others look just as definitely feminine, and this was one of the type last-mentioned.

Lẽ ra—và là nay—đây phải là một khung cảnh tột cùng tĩnh tại, một bến đỗ bình an cho tâm hồn phiền muộn; nhưng vào thời điểm các Huynh Đệ mà tôi nói đến viếng thăm, chung quanh lại phảng phất một cảm giác bất an lạ lùng, của nỗi sầu muộn và ăn năn dai dẳng, mong chờ giải thoát mà hầu như không dám hy vọng. Tìm quanh nguồn cơn của nỗi u sầu kỳ lạ này, các Huynh Đệ của chúng ta nhận ra nó phát xuất từ Thần Hồ, một vị Thiên nữ—nghĩa là một linh thể có diện mạo rõ rệt nữ tính. Chúng ta biết rằng trong giới thiên thần không có điều gì tương ứng với giới tính như ta biết ở cõi hồng trần, nhưng quả thật có những Thiên thần mang vẻ tráng kiện, đậm chất nam tính, trong khi một số khác lại trông rõ ràng nữ tính, và vị này thuộc loại sau. [37]

The Brethren felt very strongly that she was waiting for something—waiting rather hopelessly, and with a sickening sense of intense regret. Our Brothers watched her very closely for a few moments, and one said to another:

Các Huynh Đệ cảm thấy rất rõ rằng nàng đang chờ đợi điều gì đó—một cách khá tuyệt vọng, và với một cảm thức ngột ngạt của hối tiếc mãnh liệt. Các Huynh Đệ quan sát nàng rất kỹ trong vài khoảnh khắc, và một vị nói với vị kia:

“For whom is she waiting? It cannot be for us, though I thought at first that it was.”

“Nàng chờ ai vậy? Không thể là chúng ta, dù thoạt đầu tôi đã nghĩ thế.”

“No,” replied the other; “but she has done something—something that makes her very sad, and she hoped for a moment that we had come to put it right.”

“Không,” vị kia đáp; “nhưng nàng đã làm một việc gì đó—một điều khiến nàng rất buồn, và nàng đã hy vọng một thoáng rằng chúng ta đến để sửa lại cho đúng.”

They were all conscious that there was a very fine and a very kindly Deva on the summit of that steep hill-side just across the pool, and that he was watching over the Lake-Spirit’s trouble with great solicitude and tenderness. Naturally, our Brethren expressed the deepest sympathy, and asked as delicately as possible what was the [38] matter, and whether there was anything they could do to help.

Cả ba đều cảm nhận được rằng trên đỉnh sườn dốc phía bên kia hồ có một vị thiên thần rất cao quý và rất khoan hòa, và Ngài đang trông nom nỗi phiền muộn của Thần Hồ với mối ưu tư và dịu lành lớn lao. Tự nhiên, các Huynh Đệ bày tỏ sự cảm thông sâu sắc, và khéo léo hỏi xem [38] chuyện gì đã xảy ra, và liệu có điều gì các vị có thể làm để giúp không.

In response the Lake-Spirit thanked them rather wearily and brought before them a. succession of scenes—which, you know is a Deva’s way of telling a story, a sort of astral and mental cinematograph—from which our friends acquired the outline of her tale of woe.

Đáp lại, Thần Hồ cảm ơn các Ngài với vẻ mệt mỏi, và đưa ra trước các Ngài một chuỗi cảnh tượng—vốn là cách một vị thiên thần kể chuyện, một kiểu “điện ảnh” cõi cảm dục và cõi trí—nhờ đó các bạn hữu của chúng ta nắm được cốt truyện sầu thảm của nàng.

It seems that that country had long ago been for centuries under very evil influences connected with Atlantean black magic; later there had been an Āryan invasion which introduced great improvements in religious matters, but for a long period both forms of belief and practice existed simultaneously, and even now in the twentieth century relics of the more ancient faith are to be found in remote places, as I can personally testify.

Dường như xứ sở ấy đã từ lâu bị trong nhiều thế kỷ những ảnh hưởng xấu xa gắn với hắc thuật Atlantis chi phối; về sau có một cuộc xâm nhập Arya mang theo những cải thiện lớn lao về phương diện tôn giáo, nhưng trong một giai đoạn dài, cả hai hình thái tín ngưỡng và thực hành tồn tại song hành, và ngay cả nay, vào thế kỷ hai mươi, tàn dư của đức tin cổ xưa hơn vẫn còn tìm thấy ở những nơi hẻo lánh, như chính tôi có thể làm chứng.

There was a time, not so very long ago, when the land was parcelled out among a number of petty Āryan chieftains or Rājas, whose dominions were in many cases hardly larger than the more modern German Grand Duchies; but these distinctly minor kings were (softly be it spoken) just as proud and arrogant as though they had been [39]

Có một thời, không quá xa xôi, khi đất đai bị chia cắt cho một số tiểu thủ lĩnh Arya hay các Rāja, lãnh địa của họ trong nhiều trường hợp hầu như không lớn hơn các Đại Công quốc Đức thời cận đại; nhưng những vị “tiểu vương” rõ mồn một ấy (xin nói nhẹ) lại kiêu hãnh và ngạo mạn chẳng kém gì [39]

Chakravartins—the rulers of mighty empires! There were also living in the country descendants of the old Atlantean royal race, who were still deeply venerated by the peasants, but were of course despised with truly Āryan intolerance by the scions of the conquering race.

các Chakravartin—những đấng trị vì của các đế quốc hùng mạnh! Cũng có những hậu duệ của vương tộc Atlantis cổ cư trú trong xứ, những người vẫn được dân quê tôn kính sâu xa, nhưng dĩ nhiên lại bị con cháu của chủng tộc chinh phục khinh miệt, với thái độ bất khoan dung rất “Arya”.

It appears that once upon a time the son of the local Rāja had the bad taste (from his father’s point of view) to fall in love with one of these Atlantean princesses—not a bad-looking person by any means, and of very kindly and affectionate disposition. Of course the Āryan father behaved as fathers so often do under such circumstances; he would not hear of such a marriage at any price, and fell into a violent fury; so the unhappy young people ran away together in the best traditional manner, with the avenging parent hot-foot upon their trail, breathing all kinds of fire and slaughter. The lovers fled in great disorder, and just when they came into the neighbourhood of the lake the lady began to feel faint, in the inappropriate way which Victorian ladies frequently adopted at critical moments; and so the irate father overtook [40] them, or at least was in sight and on the point of doing so.

Chuyện kể rằng có lần, con trai của vị Rāja địa phương đã kém “khẩu vị” (theo quan điểm của cha mình) khi đem lòng yêu một công chúa Atlantis—một người chẳng những không xấu chút nào mà còn có tâm tính rất hiền hòa và ân cần. Dĩ nhiên người cha Arya xử sự như các bậc phụ thân thường làm trong những hoàn cảnh như thế; ông nhất quyết không nghe đến cuộc hôn nhân ấy với bất cứ giá nào, và nổi cơn thịnh nộ; thế là đôi bạn trẻ bất hạnh bỏ trốn theo lối cổ điển nhất, với người cha phục thù ráo riết bám theo ngay sau, miệng thét ra đủ thứ lời lửa giận và chém giết. Đôi tình nhân tháo chạy trong rối loạn, và khi vừa đến khu vực gần hồ thì nàng bắt đầu thấy lả đi, theo cái kiểu không hợp cảnh ngộ mà các quý bà thời Victoria hay mắc phải vào những lúc then chốt; và như thế người cha giận dữ đã đuổi [40] kịp họ, chí ít là đã vào tầm mắt và sắp sửa bắt được.

The Devī of the Lake seems to have been at that time an inexperienced person, young at her work. She knew quite enough of Atlantean centres and methods to be aware that there were spirits in connection with other lakes and woods who made an obscene sort of livelihood by receiving sacrifices and inducing people either to drown themselves or to throw their enemies into a lake, as the case might be; and she seems to have felt a kind of envy of the power gained by these foul entities, or at any rate a strong curiosity to try an experiment and see whether black magic was really quite as dreadful as the Deva on the hilltop had always said it was.

Thiên nữ của Hồ lúc ấy dường như còn non trẻ, thiếu trải nghiệm trong công việc của mình. Nàng biết đủ về các trung tâm và phương pháp Atlantis để hay rằng có những linh thể gắn với các hồ và rừng khác kiếm một kiểu sinh tồn ô uế bằng cách nhận tế lễ và xui khiến người ta hoặc tự trầm mình, hoặc quăng kẻ thù xuống hồ, tùy trường hợp; và nàng có vẻ đã cảm thấy một thứ ghen tị với quyền năng mà những thực thể nhơ bẩn ấy đạt được, hoặc ít nhất là một sự tò mò mạnh mẽ muốn thử nghiệm xem liệu hắc thuật có thật kinh khiếp như vị thiên thần trên đỉnh đồi ấy vẫn luôn nói không.

So just when the young couple were full of despair she impressed upon their minds a very powerful suggestion that they should throw themselves into the lake, thus dying together and ending all their troubles. Under their desperate circumstances the idea commended itself to the half-crazy lovers, and in a few moments the tragedy was over, and the father was left weeping upon the bank, [41] like Lord Ullin in the Scottish version of a very similar story:

Vì vậy, đúng lúc đôi bạn trẻ tràn ngập tuyệt vọng, nàng đã gieo vào tâm trí họ một ám thị rất mạnh rằng họ nên gieo mình xuống hồ, nhờ đó chết cùng nhau và chấm dứt mọi khổ lụy. Trong hoàn cảnh tuyệt vọng của mình, ý tưởng ấy đã làm đôi tình nhân nửa điên dại cảm thấy hợp lẽ, và chỉ trong khoảnh khắc bi kịch đã khép lại, còn người cha thì đứng khóc bên bờ, [41] như Lord Ullin trong phiên bản Scotland của một câu chuyện rất tương tự:

Come back, come back, he cried in grief

Trở lại đi, trở lại đi, ông kêu giữa buồn đau,

Across the stormy water,

Qua làn nước đang dậy sóng,

And I’ll forgive thy Highland chief,

Cha sẽ tha vị thủ lĩnh miền cao của con,

My daughter! O my daughter!

Con gái ta! Ôi, con gái ta!

The Spirit of the Lake shrank back in horror, realizing in a moment the awful result of her unhallowed desires; and she had been mourning about it ever since, not knowing what to do in the way of atonement. It seemed to do her some good to tell her story, or at least to exhibit it in a series of pictures; and the Brethren did their best to comfort her, explaining that the past was past and could not be recalled, and that the only thing to do now was to try to make some kind of compensation by radiating peace and goodwill upon all those who came to visit this lonely spot. They then gave her a Blessing and exchanged courteous greetings with the Deva of the hilltop, who thanked them very heartily for what they had done.

Thần Hồ co rúm lại trong kinh hoàng, chợt hiểu ngay hậu quả khủng khiếp của ước muốn bất kính của mình; và từ đó tới nay nàng vẫn mãi u sầu vì chuyện ấy, không biết phải làm gì cho sự đền bù. Dường như việc thổ lộ câu chuyện, hay chí ít là phô bày nó thành một chuỗi hình ảnh, cũng giúp nàng vơi đi phần nào; và các Huynh Đệ đã cố hết sức an ủi nàng, giải thích rằng quá khứ đã là quá khứ và không thể vãn hồi, và điều duy nhất bây giờ nên làm là cố gắng tạo một hình thức bồi hoàn nào đó bằng cách lan tỏa bình an và thiện ý đến với tất cả những ai đến viếng thăm chốn cô tịch này. Rồi các Ngài ban cho nàng một Phúc lành và trao đổi lời chào nhã nhặn với vị thiên thần trên đỉnh đồi, người rất chân thành cảm tạ những gì các Ngài đã làm.

A few months later the Brethren visited the Lake again, and were delighted to find [42] that a great change had taken place in the condition of affairs. The Deva and Devī are now in much closer friendship than before, and are therefore able to do much better work for the ruling Angel of the whole mountain, who is a very great person, and one of the principal lieutenants of the Deva-King of that country—its national Angel. So the apparently casual help given to the attendant Spirit of a small and lonely lake has had far-reaching and important results.

Vài tháng sau, các Huynh Đệ lại thăm Hồ, và vô cùng hoan hỷ nhận thấy [42] một thay đổi lớn đã diễn ra. Vị thiên thần và thiên nữ nay thân giao khắng khít hơn trước nhiều, và do đó có thể làm việc tốt hơn nhiều cho vị Thiên thần cai quản toàn bộ ngọn núi, một đấng rất vĩ đại, và là một trong những phụ tá chính của Vị Thiên Thần Vương của xứ sở ấy—vị Thiên thần quốc gia. Như vậy, sự trợ giúp có vẻ tình cờ dành cho vị Linh Thần hầu cận của một cái hồ nhỏ và cô tịch hẳn đã đem lại những kết quả quan trọng và lan xa.

I have heard since that that little pool is called Telaga Warna, and I am told that Telaga means lake, and that Warna is a corruption of the Samskrit varna, which means colour or caste—because originally the different castes were distinguished by the fact that the Āryan had intermarried with various lower races, and so there was between them an actual distinction of colour. As the whole point of the story depends upon the father’s horror of an intermarriage between different castes and different religions, it seems to me that we have a kind of indirect reference to that story in this popular name. [43]

Sau đó tôi được biết hồ nhỏ ấy được gọi là Telaga Warna, và người ta bảo rằng Telaga nghĩa là hồ, còn Warna là một biến âm của từ Samskrit varna , nghĩa là màu sắc hay đẳng cấp—bởi nguyên thủy các đẳng cấp khác nhau được phân biệt bởi thực tế người Arya đã hôn phối với các chủng thấp hơn khác nhau, nên giữa họ có sự phân biệt thực sự về màu da. Vì mấu chốt của câu chuyện nằm ở chỗ người cha kinh hãi việc hôn phối giữa những đẳng cấp và tôn giáo khác nhau, nên theo tôi, ở cái tên dân gian này ta có một ám chỉ gián tiếp đến câu chuyện ấy. [43]