08. Luật Nhân Quả—Đối Diện Với Kết Quả Nghiệp Quả

Sometimes people feel, on first recognizing the exist­ence of karma, that if all be the working out of Law they are but helpless slaves of destiny. Before consider­ing how the Law may be utilized for the control of destiny, let us study for a few moments a typical case, and see how necessity and freewill—to use the accepted terms—are both at work, and at work in harmony.

Đôi khi, khi lần đầu tiên nhận ra sự hiện hữu của nghiệp quả, con người cảm thấy rằng nếu tất cả đều là sự vận hành của Định Luật thì họ chỉ là những kẻ nô lệ bất lực của định mệnh. Trước khi xét đến việc làm thế nào Định Luật có thể được sử dụng để kiểm soát định mệnh, chúng ta hãy khảo sát trong giây lát một trường hợp điển hình, và xem làm sao mà cả yếu tố tất yếu lẫn ý chí tự do—nếu dùng các thuật ngữ quen thuộc—đều cùng lúc hoạt động, và hoạt động trong sự hài hòa.

A man comes into the world with certain inborn mental faculties, let us say of an average type, with a passional nature that shows definite characteristics, some good, some bad; with an etheric double and physical body fairly well-formed and healthy, but of no specially splendid character. These are his limita­tions, clearly marked out for him, and he finds himself when he reaches manhood with this mental, passional, astral, physical “stock-in-hand”, and he has to do the best he can with it. There are many mental heights [58] that he is definitely unable to climb, mental concep­tions which his powers do not permit him to grasp; there are temptations to which his passional nature yields, though he strives against them; there are triumphs of physical strength and skill that he cannot achieve; in fact, he finds that he can no more think as a genius thinks than he can be beautiful as an Apollo. He is within a limiting ring and cannot pass out of it, long as he may for liberty. Moreover, he cannot avoid troubles of many kinds; they strike him, and he can only bear his pain; he cannot escape from it. Now these things are so. The man is limited by his past thoughts, by his wasted opportunities, by his mistaken choices, by his foolish yieldings; he is bound by his forgotten desires, enchained by his errors of an earlier day. And yet he is not bound, the Real Man. He who made the past that imprisons his pre­sent, can work within the prison house and create a future of liberty. Nay, let him know that he himself is free, and the fetters will crumble away from his limbs, and according to the measure of his knowledge will be the illusoriness of his bonds. But for the ordinary man to whom the knowledge will come as a spark, not as a flame, the first step towards freedom will be to accept his limitations as self-made and proceed to [59] enlarge them. True, he cannot think as a genius thinks just yet, but he can think to the very best of his ability, and by-and-by he will become a genius; he can make power for the future, and he will. True, he cannot get rid of his passional follies in a moment, but he can fight against them, and when he has failed he can fight on, certain that presently he will conquer. True, he has astral and physical weaknesses and ugli­nesses, but as his thoughts grow strong and pure and beautiful, and his work beneficent, he is ensuring for himself more perfect forms in days to come. He is always himself, the free soul, in the midst of his prison house, and he can hew down the walls he himself has built. He has no gaoler save himself: he can will his freedom, and in willing it he will achieve.

Một người bước vào thế gian với một số năng lực thể trí bẩm sinh, hãy tạm cho là loại trung bình, với một bản chất cảm dục thể hiện những đặc điểm rõ ràng—có cái tốt, có cái xấu; với một thể dĩ thái kép và một thể xác tương đối lành mạnh và được cấu tạo khá đầy đủ, nhưng không có gì đặc biệt xuất sắc. Đó là những giới hạn được vạch rõ cho y, và y thấy mình khi đến tuổi trưởng thành có trong tay cái “kho tài sản” gồm thể trí, thể cảm, thể cảm dục và thể xác như vậy, và y phải làm hết sức mình với những gì y có. Có nhiều đỉnh cao về tư tưởng [58] mà y hoàn toàn không thể vươn tới, những khái niệm thể trí mà khả năng của y không cho phép nắm bắt; có những cám dỗ mà bản chất cảm dục của y bị khuất phục, dù y đã cố chống lại; có những chiến thắng về thể lực và kỹ năng mà y không thể đạt được; thực tế là, y thấy rằng y không thể tư duy như một thiên tài cũng như không thể có vẻ đẹp như một Apollo. Y ở trong một vòng giới hạn và không thể vượt qua nó, dù có khao khát tự do đến đâu. Hơn nữa, y không thể tránh khỏi nhiều loại đau khổ; chúng giáng xuống y, và y chỉ có thể chịu đựng nỗi đau; y không thể thoát khỏi nó. Giờ đây, những điều này là có thật. Con người bị giới hạn bởi những tư tưởng trong quá khứ, bởi những cơ hội bị lãng phí, bởi những chọn lựa sai lầm, bởi những lần yếu đuối ngu xuẩn; y bị ràng buộc bởi những ham muốn đã bị lãng quên, bị xiềng xích bởi các lỗi lầm của những ngày xưa. Và tuy vậy, y không bị trói buộc—chính Con Người Thật sự. Chính y đã tạo nên quá khứ đang giam hãm hiện tại của mình thì có thể hành động trong ngục thất ấy để tạo ra một tương lai của tự do. Không, hãy để y biết rằng chính y là tự do, và xiềng xích sẽ tan biến khỏi tứ chi y, và theo mức độ hiểu biết của y thì những ràng buộc ấy chỉ là ảo tưởng. Nhưng đối với người bình thường, người mà tri kiến chỉ đến như một tia lửa, chứ không phải như ngọn lửa, thì bước đầu tiên hướng đến tự do là chấp nhận các giới hạn của mình như do chính mình tạo ra và tiến tới [59] việc mở rộng chúng. Đúng là, y chưa thể tư duy như một thiên tài, nhưng y có thể tư duy hết khả năng của mình, và rồi sẽ đến lúc y trở thành một thiên tài; y có thể tạo ra quyền năng cho tương lai, và y sẽ làm được. Đúng là, y không thể tức khắc thoát khỏi những lầm lỗi cảm dục, nhưng y có thể chiến đấu chống lại chúng, và khi thất bại, y vẫn có thể tiếp tục chiến đấu, chắc chắn rằng sớm muộn y sẽ chiến thắng. Đúng là, y có những yếu điểm và sự xấu xí nơi thể cảm dục và thể xác, nhưng khi tư tưởng của y trở nên mạnh mẽ, trong sạch và đẹp đẽ, và công việc của y đầy lợi ích, thì y đang đảm bảo cho mình những hình thể hoàn hảo hơn trong những ngày sắp tới. Y luôn luôn là chính mình—linh hồn tự do—giữa ngục tù của chính mình, và y có thể đục phá các bức tường mà chính y đã xây nên. Y không có cai ngục nào ngoài bản thân: y có thể ước muốn sự tự do của mình, và khi ước muốn nó, y sẽ đạt được.

A trouble meets him; he is bereaved of a friend, he commits a serious fault. Be it so; he sinned as thinker in the past, he suffers as actor in the present. But his friend is not lost; he will hold him fast by love and in the future he will find him again; meanwhile there are others around him to whom he can give the services he would have showered on his beloved, and he will not again neglect the duties that are his and so sow seed for similar loss in future lives. He has committed an open wrong and suffers its penalty, but he thought it in the [60] past, else could he not have wrought it now: he will patiently endure the penalty he purchased by his thought, and will so think today that his morrows shall be free from shame. Into what was darkness has come a ray of light, and the light is singing to him:

Một nỗi đau gặp đến với y; y mất một người bạn, y phạm một lỗi nghiêm trọng. Cứ cho là như vậy; y đã phạm lỗi trong tư tưởng ở quá khứ, thì giờ đây y chịu khổ như một kẻ hành động ở hiện tại. Nhưng bạn của y không mất; y sẽ giữ chặt bạn mình bằng tình thương, và trong tương lai y sẽ tìm lại được người ấy; trong khi chờ đợi, có những người khác xung quanh mà y có thể trao tặng những điều y từng muốn dâng hiến cho người thân yêu, và y sẽ không còn lơ là những bổn phận thuộc về mình, để rồi lại gieo mầm cho một mất mát tương tự trong những kiếp sau. Y đã phạm một sai lầm công khai và phải chịu hình phạt của nó, nhưng y đã nghĩ đến điều ấy trong [60] quá khứ, nếu không thì giờ đây y đã không thể thực hiện được; y sẽ kiên nhẫn chịu đựng hình phạt mà y đã “mua” bằng tư tưởng của mình, và sẽ tư duy hôm nay theo cách sao cho tương lai của y sẽ được tự do khỏi hổ thẹn. Trong nơi từng là bóng tối, giờ đây một tia sáng đã chiếu rọi, và ánh sáng ấy đang hát vang với y:

Ho! ye who suffer! know

Hỡi những ai đang đau khổ! Hãy biết rằng

Ye suffer from yourselves. None else compels.

Các người đau khổ vì chính mình. Không ai khác ép buộc.

The law that seemed to be fetters has become wings, and by it he can rise to regions of which without it he could only dream.

Định luật, tưởng chừng như xiềng xích, nay đã trở thành đôi cánh, và nhờ đó y có thể bay lên những cõi giới mà nếu không có nó thì y chỉ có thể mơ thấy mà thôi.