THERE are two kinds of time: our time and God’s time; two at least, but probably many more; for while we know something of our own capacity, we have no means of gauging the divine capacity. Our consciousness is a point, moving ever from the past to the future, and we give the name of “the present” to the passing moment which divides the two; but this “present” is an illusion; it is evanescent—a mere knife-edge. Even while we think of that moment, it has already become the past, and another moment is to us the present.

Có hai loại thời gian: thời gian của chúng ta và thời gian của Thượng Đế; ít nhất là hai, nhưng có lẽ còn nhiều hơn; vì trong khi chúng ta biết chút gì đó về khả năng của mình, chúng ta không có phương tiện nào để đo lường được khả năng thiêng liêng. Tâm thức của chúng ta là một điểm, luôn di chuyển từ quá khứ đến tương lai, và chúng ta gọi khoảnh khắc thoáng qua chia cắt hai thời điểm đó là “hiện tại”; nhưng “hiện tại” này là một ảo tưởng, nó rất mong manh—chỉ là một đường dao. Ngay khi chúng ta nghĩ về khoảnh khắc đó, nó đã trở thành quá khứ, và một khoảnh khắc khác đã trở thành hiện tại đối với chúng ta.

Our consciousness moves along a certain line—say, for the sake of illustration, from south to north. Our memory includes more or less accurately that part of the line over which we have already passed, but not that which still lies before us; and we usually regard what we call the past as irrevocable, whereas we recognise that we possess a certain amount of power to mould our future. That is because we think that the point which is our con­sciousness has already moved along a certain line which cannot now be altered; but that its future movements may to some extent be controlled, since to us it appears that the events of the future have not yet happened. It is true that they have not yet [83] happened to us; perhaps it would be truer to say that we have not yet come to them. It will help us if we can grasp the idea that we are not in reality that point of consciousness—or rather, we are much more than that. We are the whole line, and the point of consciousness is passing from one part of ourselves to another part which is equally our­selves. It is within our possibilities to awaken the whole of ourselves, to be conscious of ourselves as a line and not merely as a point; and when we have succeeded in reaching that, we have transcended the delusion of our kind of time, for the past and the future lie simultaneously before us.

Tâm thức của chúng ta di chuyển dọc theo một đường thẳng—có thể nói, để minh họa, từ Nam sang Bắc. Trí nhớ của chúng ta bao gồm phần mà chúng ta đã đi qua, với độ chính xác ít nhiều, nhưng không bao gồm phần còn lại ở phía trước; và chúng ta thường coi cái mà chúng ta gọi là quá khứ là không thể thay đổi, trong khi chúng ta nhận thấy rằng chúng ta có một ít quyền năng để định hình tương lai của mình. Điều này là bởi vì chúng ta nghĩ rằng điểm tâm thức của mình đã di chuyển dọc theo một đường thẳng nhất định và không thể thay đổi; nhưng những chuyển động trong tương lai của nó có thể được kiểm soát ở một mức độ nào đó, vì đối với chúng ta, có vẻ như những sự kiện của tương lai chưa xảy ra. Thực tế, chúng chưa xảy ra đối với chúng ta; có lẽ sẽ chính xác hơn khi nói rằng chúng ta chưa đến với chúng. Nếu chúng ta có thể nắm bắt ý tưởng rằng bản thân ta không thực sự chỉ là điểm tâm thức đó—mà đúng hơn, chúng ta còn nhiều hơn thế. Chúng ta là toàn bộ đường thẳng, và điểm tâm thức chỉ đang di chuyển từ một phần của chúng ta đến một phần khác cũng là chính chúng ta. Trong khả năng của chúng ta là đánh thức toàn bộ bản thân mình, để nhận thức bản thân là một đường thẳng chứ không chỉ là một điểm; và khi đạt được điều đó, chúng ta đã vượt lên trên ảo tưởng về loại thời gian của mình, vì quá khứ và tương lai nằm ngay trước mắt chúng ta.

Take the analogy of a railway train, which we may suppose to be running from south to north. We move along that line and at any given moment we see what is visible from the particular point at which we happen to be. We remember as much as we have observed of the scenery through which we have passed; but we are ignorant of the scenery which lies before us, if it is our first journey along, that line. We know, however, that the whole rail­way exists all the time, and that the objects which we see in succession are really simultaneously in existence; and it is not difficult for us to imagine a condition in which, by being simultaneously present at every point, we could have the whole panorama before us at the same time. By climbing a high mountain or ascending in a balloon we could to some extent realise this idea, except that in that case the point of view would be entirely changed and so the analogy would be imperfect. [84]

Hãy lấy ví dụ một chuyến tàu chạy từ Nam ra Bắc. Chúng ta di chuyển dọc theo đường ray và vào bất kỳ thời điểm nào, chúng ta thấy được những gì có thể thấy từ điểm mà chúng ta đang ở. Chúng ta nhớ lại cảnh quan mà mình đã đi qua; nhưng chúng ta không biết về cảnh quan nằm phía trước nếu đây là lần đầu tiên đi qua tuyến đường này. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng toàn bộ đường ray luôn tồn tại, và các cảnh mà chúng ta thấy liên tiếp thực ra tồn tại đồng thời; và không khó để chúng ta tưởng tượng một tình huống mà trong đó, bằng cách hiện diện đồng thời tại mọi điểm, chúng ta có thể thấy toàn cảnh một cách đồng thời. Bằng cách leo lên một ngọn núi cao hoặc bay lên bằng khinh khí cầu, chúng ta có thể phần nào hiện thực hóa ý tưởng này, ngoại trừ việc điểm quan sát sẽ hoàn toàn thay đổi, khiến cho phép so sánh không còn hoàn chỉnh.

But we have still to realise that there is quite another motion going on—one of which we are, normally, entirely unconscious. We may typify this by a lateral motion of the line—say from west to east. So that if we suppose all this motion to be taking place in a square, it would seem to us that our evolution consisted in a northward movement in a line parallel to the side of the square, and to attain the northern side would seem the end and object of that evolution. Yet the real goal is all the while not the northern side but the north-east corner, and there is another time moving at right angles to our time, which carries our past and our future with it just as surely as that fleeting illusion which we call our present. In the analogy of the railway, this time is typified by the rotation of the earth, which is all the while carrying the whole railway (with our train upon it) from west to east, though of this we know nothing by our physical sensations.

Nhưng chúng ta vẫn phải nhận ra rằng còn có một chuyển động khác diễn ra—một chuyển động mà thông thường chúng ta hoàn toàn không ý thức được. Chúng ta có thể ví chuyển động này là sự chuyển động ngang của đường thẳng—nói là từ Tây sang Đông. Nếu chúng ta giả sử rằng tất cả chuyển động này diễn ra trong một hình vuông, thì dường như sự tiến hóa của chúng ta là một chuyển động lên phía Bắc theo một đường thẳng song song với cạnh của hình vuông, và việc đạt tới cạnh Bắc sẽ dường như là đích đến và mục tiêu của sự tiến hóa đó. Tuy nhiên, mục tiêu thực sự không phải là cạnh Bắc mà là góc Đông Bắc, và có một thời gian khác di chuyển vuông góc với thời gian của chúng ta, mang theo quá khứ và tương lai của chúng ta cùng với nó, cũng như ảo tưởng thoáng qua mà chúng ta gọi là hiện tại. Trong ví dụ về chuyến tàu, thời gian này được tượng trưng bằng sự xoay vòng của Trái Đất, luôn luôn mang toàn bộ đường ray (cùng với chuyến tàu của chúng ta) từ Tây sang Đông, dù chúng ta không hề biết về điều này qua các cảm nhận vật lý.

That other time is God’s time; and in that time what we call our past is not irrevocable, but is constantly changing, though always in the direction of improvement, or evolution. It may be said that the events of the past cannot be changed; but that statement is after all an assumption. The important events of the past are our contacts with other egos, our relations with them; and these relations are being changed, whether we know it or not; for they are in this direction at right angles to what we call time, which at present we are unable to appreciate. [85]

Thời gian khác này là thời gian của Thượng Đế; và trong thời gian đó, cái mà chúng ta gọi là quá khứ không phải là không thể thay đổi, mà đang liên tục thay đổi, mặc dù luôn theo hướng cải thiện, hay tiến hóa. Có thể nói rằng những sự kiện trong quá khứ không thể thay đổi; nhưng tuyên bố đó, suy cho cùng, chỉ là một giả định. Những sự kiện quan trọng trong quá khứ là những tiếp xúc của chúng ta với các chân ngã khác, mối quan hệ của chúng ta với họ; và những mối quan hệ này đang thay đổi, dù chúng ta có nhận ra hay không; vì chúng nằm trong chiều hướng vuông góc với cái mà chúng ta gọi là thời gian, thứ mà hiện tại chúng ta không thể đánh giá được.

But just as it is now possible for us to become conscious all along our line instead of only at one point of it, so will it in the far-away future be possible for us to acquire a consciousness which shall contain the whole square—a consciousness equivalent to that which now seems to us the Divine Consciousness. Probably then the whole process will be repeated, and we shall find that the whole square is moving at right angles to itself; but it is better to try to grasp one facet of the idea at a time. In the same way our railroad is not only being carried round from west to east as the earth rotates upon its axis, but it is also being carried through space at a far swifter rate as the earth revolves round the sun; and it has yet again an additional and quite different motion as the whole solar system revolves in its incalculable orbit round some far greater central sun.

Nhưng cũng giống như bây giờ chúng ta có thể trở nên có ý thức suốt dọc đường thẳng của mình thay vì chỉ tại một điểm trên đó, trong tương lai xa xôi chúng ta cũng có thể có khả năng đạt được một nhận thức bao trùm toàn bộ hình vuông—một nhận thức tương đương với cái mà bây giờ chúng ta xem là Tâm thức Thiêng Liêng. Có lẽ khi đó toàn bộ quá trình sẽ được lặp lại, và chúng ta sẽ phát hiện ra rằng toàn bộ hình vuông đang di chuyển vuông góc với chính nó; nhưng tốt hơn là chúng ta nên cố gắng nắm bắt từng khía cạnh của ý tưởng một lần.

This transcendental view of time has been very beautifully expressed by the late Mr. C. H. Hinton in his story Stella:

Hiện tại là con của Quá khứ; Tương lai là kết quả của Hiện tại. Nhưng hỡi khoảnh khắc hiện tại! ngươi có biết rằng ngươi không có cha, cũng chẳng có thể có con; rằng ngươi luôn sinh ra chỉ chính ngươi thôi sao? Trước khi ngươi kịp nói: “Ta là hậu duệ của khoảnh khắc đã qua, là con của quá khứ,” ngươi đã trở thành quá khứ đó rồi. Trước khi ngươi phát âm âm tiết cuối cùng, thì kìa! ngươi không còn là Hiện tại nữa, mà thực sự đã là Tương lai. Như vậy, Quá khứ, Hiện tại và Tương lai là Tam vị nhất thể Hằng sống — Mahamaya của Đấng Tuyệt Đối LÀ.—Giáo Lý Bí Nhiệm, Tập II, trang 466.

If you felt eternity, you would know that you are never separated from anyone with whom you have ever been. You come to a different part of yourself every day, and you think the part that is separated is time is gone, but in eternity it is always there.

“Thời gian” chỉ là một ảo tưởng được tạo ra bởi sự nối tiếp của các trạng thái tâm thức của chúng ta khi chúng ta di chuyển qua Vĩnh Hằng… Hiện tại chỉ là một đường toán học chia phần của Vĩnh Hằng mà chúng ta gọi là Tương lai, với phần mà chúng ta gọi là Quá khứ. Không có gì trên trần gian có sự tồn tại thực sự… và cảm giác mà chúng ta có về sự thực của sự phân chia thời gian gọi là Hiện tại bắt nguồn từ sự mờ ảo của cái nhìn thoáng qua từng khoảnh khắc, hoặc chuỗi cái nhìn thoáng qua về những thứ mà các giác quan mang lại cho chúng ta, khi chúng đi từ vùng lý tưởng mà chúng ta gọi là Tương lai, đến vùng ký ức mà chúng ta gọi là Quá khứ… Không ai nói rằng một thanh kim loại rơi vào biển đã sinh ra khi nó rời không khí và ngừng tồn tại khi nó vào nước, và rằng thanh kim loại đó chỉ bao gồm phần mặt cắt ngang của nó trùng với mặt phẳng toán học chia cắt, và đồng thời nối liền, khí quyển và đại dương. Ngay cả con người và sự vật cũng vậy; khi chúng — rơi khỏi “sẽ là” vào “đã từng là”, từ Tương lai vào Quá khứ — tạm thời hiện lên trước các giác quan của chúng ta như một mặt cắt ngang, giống như vậy, về toàn thể bản chất của chúng khi chúng di chuyển qua Thời gian và Không gian (như Vật chất) trên hành trình từ một vĩnh hằng này đến một vĩnh hằng khác. — Giáo Lý Bí Nhiệm, Tập I, trang 69.

If you felt eternity, you would know that what you did to a person and what he did to you is gradually changing. You think it is over and done with, but in eternity what you and he did to each other is always there and always changing and altering. As you grow better, he will act quite differently and you will act quite differently.

If you felt eternity, you would know that you are always living in your whole life, that it is always changing, though with your eyes you can see only the part you are in now. The present is just a concentration, like attending to one thing at a time. [86]

The Present is the child of the Past; the Future the begotten of the Present. And yet, O present moment! knowest thou not that thou hast no parent, nor canst thou have a child; that thou art ever begetting but thyself? Before thou hast even begun to say: “I am the progeny of the departed moment, the child of the past,” thou hast become that past itself. Before thou utterest the last syllable, behold! thou art no more the Present, but verily that Future. Thus are the Past, the Present, and the Future the Ever-living Trinity in one—the Mahamaya of the Asolute IS.—The Secret Doctrine, Vol. II, p. 466.

“Time” is only an illusion produced by the succession of our states of consciousness as we travel through Eternal Duration … The Present is only a mathematical line which

divides that part of Eternal Duration which we call the Future, from that part which we call the Past. Nothing on earth has real duration … and the sensation we have of the actuality of the division of Time known as the Present, comes from the blurring of the momentary glimpse, or succession of glimpses, of things that our senses give us, as those things pass from the region of ideals, which we call the Future, to the region of memories that we name the Past … No one would say that a bar of metal dropped into the sea came into existence as it left the air, and ceased to exist as it entered the water, and that the bar itself consisted only of that cross-section thereof which at any given moment coincided with the mathematical plane that separates, and, at the same time, joins, the atmo­sphere and the ocean. Even so persons and things; which­—dropping out of the “to be” into the “has been”, out of the Future into the Past—present momentarily to our senses a cross-section, as it were, of their total selves, as they pass through Time and Space (as Matter) on their way from one eternity to another.—The Secret Doctrine, Vol. I, p. 69. [87]